Trafik Kazası Sonucu Araç Mahrumiyeti Nedir? Haklarınızı Nasıl Alabilirsiniz?

Bir trafik kazası yaşadığınızda, hasarın yanında bir de aracınızdan mahrum kalma sorunu baş gösterir. Aracınız tamirde kaldığı sürece onu kullanamamak, sizin için zaman ve maddi kayıp anlamına gelir. Bu kaybın adı hukukta “araç mahrumiyeti”dir.

Peki bu tazminat nedir, nasıl hesaplanır ve nasıl tahsil edilir? Sizin için hazırladığımız hesaplama sistemine dayalı olarak tüm bu soruları yanıtlıyoruz.

🚗 Araç Mahrumiyeti Nedir?

Araç mahrumiyeti, trafik kazası sonrası aracınızın serviste kaldığı süre boyunca kullanılamaması nedeniyle uğradığınız dolaylı zarardır. Örneğin işe gidemez, çocuğunuzu okula bırakamaz. Bu zarar, kusurlu taraftan tazminat olarak talep edilebilir.

🔧 Araç Mahrumiyeti Nasıl Hesaplanır?

1. Mağduriyet Süresi:
   - Aracın servise giriş ve çıkış tarihleri girilir.
   - Program otomatik olarak hafta sonu ve resmî tatilleri dışarıda bırakır.
   - Böylece net iş günü kaybı hesaplanır.

2. Günlük Kira Bedeli:
   - Aracın sınıfına uygun emsal araçların günlük kiralama bedeli esas alınır.

3. Amortisman ve Yakıt Tüketimi Kesintisi:
   - Yargı içtihatlarına göre, kullanılmayan aracın amortisman (yıpranma) ve yakıt tüketimi oluşmadığı için bu giderler tazminattan düşülür.

⚖️ Bu Tazminatı Kimden Talep Edersiniz?

Araç mahrumiyeti tazminatı, kazada kusurlu olan gerçek kişiden talep edilir. Bu kişi:
- Aracın sürücüsü olabilir,
- Veya aracın ruhsat sahibi olabilir (örneğin aracı başkasına kullandırdıysa).

Tazminat doğrudan bu kişilere yöneltilir ve kusur oranı kadar ödeme yapması gerekir.

Özetle:
- %100 kusurluysa tüm tazminat,
- %50 kusurluysa tazminatın yarısı tahsil edilir.

✅  Sonuç: Hakkınızı Bilin, Bilinçli Talep Edin

Araç mahrumiyeti tazminatı, doğru hesaplanır ve yasal süreç izlenirse sorunsuz bir şekilde alınabilir. Hazırladığımız rapor sayesinde:
- Bir aracın makul onarım süresi hesaplanır
- Kira bedeli üzerinden net tazminat belirlenir
- Amortisman/yakıt kesintisi adil şekilde uygulanır

Böylece ne eksik ne fazla: hakkınız kadarını net şekilde talep edebilirsiniz.

🚗 Araç Mahrumiyet Tazminatı Nedir?

Trafik kazası sonrası hasar gören aracın onarımı için geçen sürede, araç sahibi aracı kullanamadığı için mağduriyet yaşar. Bu mağduriyet, iki şekilde tazmin edilebilir:

1. İkame Araç Bedeli: Araç sahibi, onarım süresince başka bir araç kiraladıysa ve bu kiralama işlemini fatura ile belgeleyebiliyorsa, yaptığı bu harcamanın tazminini talep edebilir.LinkedIn
2. Araç Mahrumiyet Bedeli: Araç sahibi, onarım süresince başka bir araç kiralamamış olsa bile, aracını kullanamamasından doğan zararın tazminini talep edebilir. Bu durumda, araç kiralama faturası sunulmasa da, bilirkişi raporlarıyla makul onarım süresi ve günlük kira bedeli tespit edilerek tazminat hesaplanabilir.

3. ---

⚖️ Yargıtay Kararları ve Uygulamalar

Yargıtay, araç mahrumiyet tazminatı konusunda çeşitli kararlar vermiştir. Özellikle, araç kiralama faturası sunulmasa bile, makul onarım süresi ve emsal kira bedeli dikkate alınarak tazminat talebinin kabul edilebileceği yönünde kararlar bulunmaktadır

Örneğin, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi'nin 2021/26777 E. ve 2022/11236 K. sayılı kararında, araç mahrumiyet tazminatı talebinin, araç kiralama faturası sunulmasa dahi, bilirkişi raporlarıyla desteklenerek kabul edilebileceği belirtilmiştir

📌 Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Makul Onarım Süresi: Tazminat hesaplamasında, aracın onarımı için gereken makul süre dikkate alınır.
• Emsal Kira Bedeli: Araç sahibinin aracının segmentine uygun günlük kira bedeli esas alınarak tazminat hesaplanır.
•  Bilirkişi Raporu: Araç mahrumiyet tazminatı taleplerinde, bilirkişi raporları önemli bir delil teşkil eder.
• Kusur Oranı: Tazminat miktarı, kazadaki kusur oranına göre belirlenir.

⚖️ Araç Mahrumiyet Tazminatının Hukuki Dayanağı

1. Türk Borçlar Kanunu (TBK)

TBK m. 49 (eski Borçlar Kanunu m. 41):

“Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiil ile başkasına zarar veren kişi, bu zararı gidermekle yükümlüdür.”

TBK m. 50 – 51 – 52 hükümleri ise zarar miktarının tespiti ve hakimin takdir yetkisini düzenler.

🔹 Maddi zarar kapsamında değerlendirilen kullanım kaybı, yani aracın onarılamadığı süre boyunca kullanılamaması nedeniyle oluşan mağduriyet bu maddeye dayanılarak tazmin edilir.

2. Yargıtay İçtihatları

Yargıtay’ın istikrar kazanmış kararlarına göre:

• Araç sahibi kazadan sonra aracını belirli bir süre kullanamamışsa ve bu sürede ikame araç kiralamamış olsa bile,
• Aracın kullanılamaması nedeniyle doğan fiili zarar tazmin edilmelidir.
• Bu zarar, emsal araçların günlük kira bedeline göre bilirkişi tarafından belirlenebilir.

🔸 Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 2015/11688 E., 2016/3458 K. sayılı kararında şöyle demiştir:

“Zararın gerçekliği ve miktarı, olayın özelliklerine göre belirlenecek makul onarım süresi ve bu süredeki emsal kira bedeli esas alınarak hesaplanmalıdır.”

3. Karayolları Trafik Kanunu (KTK)

KTK m. 85 ve devamı hükümleri:

Motorlu araç işletenleri ve sigorta şirketlerini, üçüncü kişilere verdikleri zararları kusura dayalı ya da kusursuz sorumluluk esasına göre tazminle yükümlü tutar.

Buradaki "zarar", sadece fiziki hasarları değil, doğrudan ve dolaylı maddi zararları da kapsar. Dolayısıyla araç mahrumiyet tazminatı da bu kapsamda değerlendirilir.

4. Sigorta Tahkim Komisyonu Kararları

Tahkim Komisyonu da birçok kararında:

• Kullanım kaybının,
• Aracın rayiç bedeli ve onarım süresiyle birlikte değerlendirilmesi gerektiğini,
• Kiralama belgesi olmaksızın da emsal kira bedeli üzerinden tazminat talebinde bulunulabileceğini vurgulamıştır.

✅ Özetle

Araç mahrumiyet tazminatının hukuki dayanakları: